W polskim porządku prawnym posiadanie nawet najmniejszej ilości narkotyków jest karalne.
W przypadku przestępstw narkotykowych możemy przy tym zaobserwować stopniowe zaostrzenie polityki karnej. O ile samo zagrożenie karne nie zmienia się od wielu lat, o tyle orzekane przez sądy kary oraz stosowane środki zapobiegawcze są coraz bardziej stanowcze.
Ustawodawca uregulował kwestię odpowiedzialności karnej za posiadanie narkotyków w art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 roku.
Art. 62 [Nielegalne posiadanie]
1. Kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
2. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Jak widać ustawodawca przewidział typ podstawowy, kwalifikowany oraz uprzywilejowany.
O ile typ podstawowy nie sprawia trudności o tyle typ kwalifikowany oraz uprzywilejowany mogą budzić wątpliwości.
Szczególnie dotkliwa sankcja grozi za posiadanie znacznych ilości narkotyków.
Brak jest w obowiązujących przepisach definicji legalnej tego co ustawodawca rozumie pod pojęciem znacznej ilości narkotyków.
Z pomocą w tym miejscu przychodzi orzecznictwo, które było niejednolite. W apelacjach na terenie całego kraju pojęcie znacznej ilości mogło wyglądać różnie. Obecnie przyjmuje się, że znaczna ilość narkotyków będzie miała miejsce w sytuacji, gdzie posiadana ilość narkotyków pozwala na jednorazowe odurzenie kilkudziesięciu osób.
W przypadku narkotyków z poszczególnych grup ilość ta może być różna. Przykładowo mając za kryterium wagę to ilość marihuany niezbędna do jednorazowego odurzenia będzie większa niż w przypadku amfetaminy, stąd też potencjalnie 20 gramów marihuany może stanowić typ podstawowy, a 20 gram amfetaminy przez niektórych może już traktowana jako ilość znaczna.
Zatrzymanie na 48 godzin za posiadanie narkotyków
W przypadku tego typu czynów ważne są już pierwsze chwile od momentu zatrzymania, aby podjąć możliwie najbardziej skuteczną obronę.
Do rutynowych czynności należy min. : przeszukanie lokalu, w którym osoba podejrzana zamieszkuje, zabezpieczenie i sprawdzenie telefonu, komputera czy też przeprowadzenie dowodu z ekspertyzy biegłego celem ustalenia z jakim narkotykiem mamy do czynienia.
Te czynności wymagają czasu, stad też praktyką jest zatrzymanie niejednokrotnie na 48 godzin celem wyjaśnienia okoliczności sprawy.
W tym czasie kontakt z zatrzymanym jest znacząco utrudniony. Często jest to pierwsze spotkanie z wymiarem sprawiedliwości i w tego typu sprawach udział obrońcy jest wręcz wskazany.
Posiadanie narkotyków na własny użytek
Ustawodawca przewidział szczególną instytucję w art. 62 a ustawy. Zgodnie z tym przepisem jeżeli przedmiotem czynu są środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej, przeznaczone na własny użytek sprawcy, postępowanie można umorzyć również przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia, jeżeli orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości.
Co to właściwie oznacza?
W praktyce istnieje możliwość zakończenia postępowania bez konieczności wizyty w sądzie. Zależne to będzie w szczególności od ilości narkotyków oraz wyjaśnień złożonych przez osobę, przy której te środki znaleziono. Uprawnienie to może zostać również wykorzystane na dalszych etapach postępowania. Warto zatem skorzystać z pomocy obrońcy, aby zwiększyć swoje szanse.